5 lipca br. Szczecin obchodził swoje polskie urodziny, uświetnione ogromnym tortem, dzielonym sprawiedliwie przez Prezydenta Miasta Piotra Krzystka. W ten jubileusz wpisują się również nasze ogrody działkowe. Bo oto jak dowiadujemy się ze sprawozdania z działalności „Towarzystwa Ogrodów i Osiedli Działkowych w Szczecinie” za rok 1947 na Ziemiach Odzyskanych istniało 135000 działek z czego na Szczecin przypadało 7000 działek, założonych i zagospodarowanych przez Niemców, lecz przez lata wojny zaniedbanych i zniszczonych przez działania wojenne.
Ogrody były pokryte rowami strzeleckimi i innymi budowlami fortyfikacyjnymi. Ogrodzenia zniszczone a drzewostan połamany, spalony lub wycięty. Często po działce pozostał tylko lej bombowy.
Rok 1945 dla ogrodników był stracony. Władze miały szereg innych problemów. Korzystali z tego szabrownicy.
1 sierpnia 1945 roku opiekę nad ogrodami objął Zarząd Ogrodów Miejskich tworząc oddzielny referat ogrodów działkowych. Wiosną 1945 roku przekazano ogrody Związkom Zawodowym, radom zakładowym i niektórym instytucjom, pomimo dogodnych opłat dzierżawnych, działki nie znajdowały wielu użytkowników. Najatrakcyjniejsze były w centrum.
Związek Towarzystw Ogrodów i Osiedli działkowy powstały 1927 roku, którego działalność w okresie okupacji została zawieszona, rozpoczynał dzięki pomocy władz swoje drugie wcielenie.
Na 22.06.1946 roku zostało zwołane zebranie organizacyjne a wybrany zarząd, przejął od Zarządu Miasta 6188 działek w 62 koloniach. Związek Zawodowy Kolejarzy, dysponujący 609 działkami w 5 koloniach, wyłamał się z Towarzystwa. Wiosna 1946 roku przeznaczona była głównie na zabezpieczenie ogrodów a jesienią tegoż roku całkowicie ogrodzono kolonię imieniem Wojska Polskiego przy Alei Wojska Polskiego.
Dzisiejsze ogrody Sienkiewicza, Santocka, Sikorskiego, Kościuszki, Nowe Życie, Skarbówka i wiele innych, rozpoczynały wtedy swój drugi byt. Wiele ogrodów dzisiaj już nie istnieje, gdyż zostały zlikwidowane na cele publiczne. Z okazji jubileuszu 70 – lecia ogrodów szczecińskich warto przypomnieć trudne czasy i trudne początki.
Okręgowy Zarząd PZD w Szczecinie, apeluje do zarządów ogrodów, do działkowców i ich rodzin, o nadsyłanie materiałów historycznych z tamtego okresu, które gdzieś tam zachowały się. Bo przecież Ci, których dzisiaj nie ma, byli twórcami historii a której częścią nieodłączną są rodzinne ogrody działkowe, pielęgnujące pamięć i tradycję.
Warto również przypomnieć, że w tej 70 – letniej historii, ponad 35 lat mieści się historia Polskiego Związku Działkowców, walczącego o ich rozwój zachowanie i dzisiejszą świetność.
Prezes OZ w Szczecinie
mgr Tadeusz Jarzębak
